iphepha_ibhena

iindaba

YINTONI INKCAWU KWAYE KUFUNEKA UKHALE

Nge monkeypox ukuba kubhaqwe kumazwe ukusuka US ukuya Australia kunye France ukuya UK, sithatha ujongo kwimeko kwaye ingaba yimbangela yokukhathazeka.

Yintoni inkawu?
Imonkeypox lusulelo lwentsholongwane olufumaneka kumbindi nakwintshona Afrika.Amatyala, ngokuqhelekileyo amaqoqo amancinci okanye izifo ezizimeleyo, ngamanye amaxesha zifunyaniswa kwamanye amazwe, kubandakanywa ne-UK apho imeko yokuqala yabhalwa ngo-2018 kumntu ocinga ukuba ufumene intsholongwane eNigeria.

Zimbini iintlobo zemonkeypox, uhlobo olupholileyo lwasentshona Afrika kunye nombindi weAfrika, okanye uhlobo lwaseCongo.Uqhambuko lwangoku lwamazwe ngamazwe lubonakala lubandakanya uxinzelelo lweAfrika esentshona, nangona ingengawo onke amazwe akhuphe ulwazi olunjalo.

Ngokutsho kwe-Arhente yoKhuseleko lwezeMpilo yase-UK, iimpawu zokuqala ze-monkeypox ziquka umkhuhlane, intloko ebuhlungu, i-muscle ebuhlungu, i-lymph nodes kunye ne-chills ezidumbileyo, kunye nezinye iimpawu ezifana nokudinwa.

"Irhashalala inokuvela, ihlala iqala ebusweni, emva koko isasazeke kwamanye amalungu omzimba, kubandakanya namalungu angasese," utshilo i-UKHSA.Irhashalala iyatshintsha kwaye idlule kumanqanaba ahlukeneyo, kwaye inokujongeka njengerhashalala okanye igcushuwa, ngaphambi kokuba yenze ukhoko, oluthi kamva luwe.

Uninzi lwabaguli luyaphola kwimonkeypox kwiiveki ezimbalwa.

Isasazwa njani?
I-monkeypox ayisasazeki lula phakathi kwabantu, kwaye ifuna uqhagamshelwano olusondeleyo.Ngokutsho kwamaZiko e-US oLawulo lweSifo kunye noThintelo, kucingelwa ukuba usulelo lomntu ukuya emntwini luyenzeka ngamathontsi amakhulu okuphefumla.

I-CDC ithi: “Amathontsi aphefumlayo akakwazi ukuhamba ngaphezu kweenyawo ezimbalwa, ngoko ke ukudibana ubuso ngobuso ixesha elide kuyafuneka."Ezinye iindlela zosulelo kumntu ukuya emntwini zibandakanya ukunxibelelana ngokuthe ngqo nolwelo lomzimba okanye izinto ezinobungozi, kunye nokunxibelelana ngokungathanga ngqo ngezinto ezinobungozi, ezinje ngempahla engcolileyo okanye iilinen."

Aye afunyanwa phi amatyala akutshanje?
Iimeko zemonkeypox ziqinisekisiwe kwiiveki zamva nje kumazwe ali-12 ubuncinci apho akhoyo, kubandakanya i-UK, iSpain, iPortugal, iFransi, iJamani, i-Itali, i-US, iCanada, iNetherlands, iSweden, i-Israel kunye ne-Australia.

Ngelixa ezinye iimeko ziye zafunyanwa kubantu abasandul’ ukuya e-Afrika, abanye abakhange: kula matyala mabini aseOstreliya ukuza kuthi ga ngoku, elinye lalikwindoda eyayisandul’ ukubuya eYurophu, ngelixa elinye lalikwindoda eyayisandul’ ukuvela. ukuya e-UK.Ityala e-US okwangoku libonakala likwindoda esandula ukuya eCanada.

I-UK ikwajongene neemeko zemonkeypox, kunye neempawu zokuba isasazeka ekuhlaleni.Ukuza kuthi ga ngoku amatyala angama-20 aqinisekisiweyo, neyokuqala ingxelo nge-7 kaMeyi kwisigulana ebesisandula ukuya eNigeria.

Ayizizo zonke iimeko ezibonakala zinxulunyaniswa kwaye ezinye ziye zafunyaniswa kumadoda azichaza njenge-gay okanye i-bisexual, okanye amadoda alala namadoda.

Umbutho wezeMpilo weHlabathi uthe ngoLwesibini unxibelelana namagosa ezempilo aseYurophu.

Ngaba oku kuthetha ukuba i-monkeypox yosulela ngesondo?
UGqr Michael Head, ugxa omkhulu wophando kwimpilo yehlabathi kwiYunivesithi yaseSouthampton, uthi iimeko zamva nje zinokuba sisihlandlo sokuqala sosulelo lwemonkeypox nangona unxibelelwano lwezesondo lubhaliwe, kodwa oku akuzange kuqinisekiswe, kwaye nangayiphi na imeko mhlawumbi uqhagamshelwano olusondeleyo olubalulekileyo.

“Akukho bungqina bokuba yintsholongwane eyosulela ngokwabelana ngesondo, njenge-HIV,” utshilo uHead."Ngaphezu koko, ukunxibelelana ngokusondeleyo ngexesha lesondo okanye isenzo sobudlelwane obusondeleyo, kubandakanya ukunxibelelana nolusu ixesha elide, kunokuba yeyona nto iphambili ngexesha losulelo."

I-UKHSA icebisa amadoda athandana nesini esibini, kwakunye nolunye uluntu lwamadoda abelana ngesondo namadoda, ukuba ajonge amaqhakuva okanye amanxeba angaqhelekanga kulo naliphi na ilungu lomzimba wawo, ingakumbi amalungu awo angasese.“Nabani na onexhala lokuba angosulelwa yinkawu uyacetyiswa ukuba aqhagamshelane neekliniki phambi kotyelelo lwakhe,” itshilo i-UKHSA.

Sifanele sikhathazeke kangakanani?
Uhlobo lwasentshona Afrika lwemonkeypox lulosulelo olungephi kubantu abaninzi, kodwa kubalulekile abo bosulelekileyo kwaye bachongwe abo banxibelelana nabo.Intsholongwane yeyona nto ixhalabisayo phakathi kwabantu abasesichengeni njengabo banamajoni omzimba abuthathaka okanye abakhulelweyo.Iingcali zithi ukunyuka kwamanani kunye nobungqina bokusasazeka koluntu kuyaxhalabisa, kwaye kulindeleke ukuba iimeko ezininzi zilindeleke njengoko ukulandelwa koqhagamshelwano ngamaqela ezempilo karhulumente kuqhubeka.Akunakwenzeka, nangona kunjalo, ukuba kuya kubakho ukuqhambuka okukhulu kakhulu.Intloko yaqaphela ukuba ugonyo lwabafowunelwa abasondeleyo lunokusetyenziswa njengenxalenye yendlela “yogonyo lweringi”.

Kuye kwavela ngolwesiHlanu ukuba i-UK iqinise unikezelo lwayo lwesitofu sokugonya i-smallpox, intsholongwane enxulumeneyo kodwa ibukhali ngakumbi ethe yapheliswa.Ngokutsho koMbutho wezeMpilo weHlabathi, "ugonyo oluchasene nengqakaqha lubonakaliswe ngezifundo ezininzi zokuqwalasela ukuba lusebenza malunga nama-85% ekuthinteleni inkawu".Ijab isenokunceda ekunciphiseni ubuqatha besigulo.

Isitofu sokugonya sele sinikezelwe kunxibelelwano olusemngciphekweni omkhulu wamatyala aqinisekisiweyo, kubandakanya nabanye abasebenzi bezempilo, e-UK, nangona kungacacanga ukuba bangaphi abagonyiweyo.

Isithethi se-UKHSA sithe: "Abo bafuna isitofu banikwe lona."

ISpain ikwanamarhe okuba ijonge ukuthenga isitofu sokugonya, kwaye amanye amazwe, anje nge-US, anempahla enkulu.


Ixesha lokuposa: Jun-06-2022